Donostiako HerriLab proiektua estrategia bat definitzeko eta garatzeko sortu zen. Estrategia horren helburua da mendekotasuna duten edo mendekotasun arriskuan dauden pertsonei haien etxean iraupen luzeko zaintza ematea, instituzionalizatuak izan beharrean, etxean geratzea aukeratzen dutenean. Horretarako, eskuragarri dauden giza baliabideak erabiltzen dira, formalak zein informalak.
Horregatik, lan honen helburuak bi alderdi nagusi izango ditu. Lehenengoa da pertsonei beren etxean behar dituzten iraupen luzeko zainketak ematea, pertsonarengan oinarritutako arretaren ikuspegitik, zerbitzuan oinarritutako eredu klasikoaren ordez.
Proiektuaren beste alderdia da etxeetan lan egiten duten profesionalen gaitasunak hobetzea (etxeko laguntzaileak), etengabeko prestakuntza eta birziklatze prozesuen bidez, hartara pertsonek beren etxeetan dituzten iraupen luzeko zaintza premiei arrakastaz eta kalitatez erantzuteko.
Horrela, proposatutako eredu horrekin, bi kolektibo eta premiari ematen zaien arreta hobetu nahi da, pertsonen arretaren eraginkortasuna eta kalitatea errentagarri eginez.
Helburuak
Helburu nagusia
Mendekotasun egoeran dauden eta ILZ behar duten pertsonei etxean arreta emateko POAE ezartzea
Mendekotasuna duten pertsonen instituzionalizazioa atzeratzea
Pertsonek etxean duten bizi kalitatea hobetzea
Familia zaintzaileei laguntza nahikoa ematea haien ahultzea eta amore ematea prebenitzeko
Etxean integratzea eguneroko bizitzako oinarrizko jardueretarako eta jarduera instrumentaletarako laguntzak, bai eta mendekotasuna areagotzea prebenitzeko beharrezkoak diren beste zerbitzu psiko-soziosanitario batzuk ere.
Etxeko laguntzako profesionalen gaitasunak hobetzea
ELZren eraginkortasuna indartzea eta errentagarri bihurtzea, mendeko pertsonei ILZ etxean eskaintzeko gaitasuna emanez
Mendekotasuna duten pertsonen arretan esku hartzen duten komunitateko beste eragile batzuekiko koordinazioa garatzea, bereziki osasun eta komunitate arlokoak.
Helburu nagusia
Proiektu honen helburu orokorra da etxean bizitzen jarraitu nahi duten eta mendekotasuna duten pertsonei iraupen luzeko zainketa plan bat (ILZ) eskaintzea, ikuspegi integral batetik, hartara bizi kalitate ona izan dezaten eta mendekotasunaren hazkundea atzeratzeko lan egin dezaten, abiapuntutzat zaintza ekosistema osoaren koordinazioa hartuta eta ardatz nagusitzat ILZn espezializatutako ELren figura hartuta. Beraz, izaera prebentibo eta asistentzial nabarmena duen esku hartze bat da.
Mendekotasun egoeran dauden eta ILZ behar duten pertsonei etxean arreta emateko POAE ezartzea
POAE Pertsonarengan Oinarritutako Arreta Eredua da, eta esku hartze honen oinarri den ikuspegia da. Metodo horretan, erabiltzaileak zerbitzuaren ardatz nagusi bihurtzen dira, kasu honetan iraupen luzeko zainketen ardatz. Horrela, oso bestelako ikuspegi bat hartzen dugu, eta ez gaur egun mendeko pertsonekin lan egitean erabiltzen diren ereduen ikuspegia; eredu horiek zerbitzuan daude oinarrituta, eta ez pertsona baten gaitasunetan, ingurunean eta pertsona osatzen duen guztian.
Mendekotasuna duten pertsonen instituzionalizazioa atzeratzea
Helburu hori lortzeko, bideragarria bada, pertsona etxean ahalik eta denbora gehien egoteko aukera ematen da, bizi kalitate onargarriarekin, eta ostatu zerbitzu edo egoitza zentro batean sartzea atzeratuz edo saihestuz.
Pertsonek etxean duten bizi kalitatea hobetzea
Alde batera utzita bizi kalitatea zer den zehazteko adostasunik eza eta pertsona bakoitzak horri buruz duen interpretazioa kontuan hartzeko beharra, proiektu honetan planteamendu orokor bat aurkezten da; zientifikoki frogatu da planteamendu horretako aldagaiak bizi kalitatearekin lotuta daudela, eta proiektuaren garapenean zehar pertsona bakoitzari egokituko zaizkio. Aldagai horiek kontuan hartzen dituzte osasun fisikoa eta mentala, gaitasun fisikoa, faktore psikologikoak, ingurunea eta abar.
Familia zaintzaileei laguntza nahikoa ematea haien ahultzea eta amore ematea prebenitzeko
Familiako zaintzaileei dagokienez, gure gizarte ingurunean, kontuan hartu behar ditugu azken hamarkadetako gizarte aldaketak, hala nola emakumea lan munduan sartu izana (mendekotasuna duten pertsonen ohiko zaintzailea eremu informalean) edo familia unitateen tipologia desberdinak egotea (familia zabaletik familia nuklearrera igarotzea), besteak beste. Horren ondorioz, bi premia sortzen dira: familiako zaintzaileei laguntzea eta zaintza profesionala sustatzea. Horregatik, proiektu honen barruan sartzen da familiako zaintzaileei laguntza eta prestakuntza ematea, zainketan amore ez emateko.
Etxean integratzea eguneroko bizitzako oinarrizko jardueretarako eta jarduera instrumentaletarako laguntzak, bai eta mendekotasuna areagotzea prebenitzeko beharrezkoak diren beste zerbitzu psiko-soziosanitario batzuk ere.
Zerbitzu moten integrazioa lortzeko, hiru zeregin-talde sortzen dira: etxeko arreta, arreta pertsonala eta gizarte laguntza.
Etxeko laguntzako profesionalen gaitasunak hobetzea
Etxeetan lan egiten duten profesionalen (etxeko laguntzaileak) gaitasunen hobekuntza etengabeko prestakuntza eta birziklatze prozesuen bidez lortzen da, pertsonek beren etxeetan dituzten iraupen luzeko zaintza premiei arrakastaz eta kalitatez erantzun ahal izateko.
ELZren eraginkortasuna indartzea eta errentagarri bihurtzea, mendeko pertsonei ILZ etxean eskaintzeko gaitasuna emanez
Proposatutako ILZ eredu berriaren arabera, pertsonen mendekotasuna handitzea prebenitzeko alderdiak landuko lirateke, horrek, epe luzera, helburu diren errentagarritasun eta eraginkortasun soziala eta ekonomikoa lortuko baititu.
Mendekotasuna duten pertsonen arretan esku hartzen duten komunitateko beste eragile batzuekiko koordinazioa garatzea, bereziki osasun eta komunitate arlokoak.
Pertsonen premiak askotarikoak dira, eta zenbait baliabideren esku hartzea behar dute: sozialak, sanitarioak eta komunitarioak, batez ere. Zerbitzuko tutoreek (erreferentziazko profesionalak) zeregin berriak egiteko eskumenak izango dituzte, errazak eta ohikoak, baina ezinbestekoa izango da beste eremu batzuetako teknikarien esku hartzea. Horregatik, koordinazioa eta lankidetza proiektu oso honen oinarrian daude.
Jarduera ildoak
1. fasea / 2021eko ekaina - 2021eko abendua
Proiektu pilotuaren diseinua eta plangintza
1. ildoa / Proiektua diseinatzea
2. ildoa / Koordinaziorako eragileak definitzea:
Arreta soziosanitarioa,
Gizarteratzea/aisialdi komunitarioa,
Oinarrizko gizarte zerbitzuak,
Komunitate mailako beste eragile batzuk,
Gaur egun Etxeko Laguntza Zerbitzua (ELZ) kudeatzen duen enpresa
Arreta soziosanitarioa,
Gizarteratzea/aisialdi komunitarioa,
Oinarrizko gizarte zerbitzuak,
Komunitate mailako beste eragile batzuk,
Gaur egun Etxeko Laguntza Zerbitzua (ELZ) kudeatzen duen enpresa
3. ildoa / Txantiloiak, formularioak eta euskarriak diseinatzea/definitzea
2. fasea / 2022ko urtarrila - 2022ko abendua
Prestakuntza eta ezarpena (I. taldea)
1. ildoa / Komunitateko eragileekiko lankidetza parte-hartzailea garatzea
2. ildoa / ELak hautatzea
3. ildoa / Pilotu eta kontrol taldea hautatzea
4. ildoa / Iraupen Luzeko Zainketen karterako (ILZ) programak eta ekintzak definitzea
5. ildoa / Etxeko laguntzaileentzako eta tutoreentzako aldez aurreko prestakuntza
6. ildoa / Esku hartzearen, talde pilotuaren eta kontrol taldearen hasiera eta garapena, talde bakoitza 20 laguntzailek osatzen dute
7. ildoa / Proiektu osoan zehar: bibliografia berrikustea, programen eraginkortasuna berrikustea, ILZ taldearen jarraipen saioak, zerbitzuetako tutoreen etengabeko prestakuntza
8. ildoa / Emaitzak aurkeztea. Eragile laguntzaileekin berrikustea. Barne berrikuspena.
9. ildoa / Programaren prozedura berriz diseinatzea, behar izanez gero
3. fasea / 2023ko urtarrila - 2023ko urria
Prestakuntza eta ezarpena (II. taldea)
1. ildoa / Komunitateko eragileekiko lankidetza parte-hartzailea garatzea
2. ildoa / Pilotu eta kontrol taldea hautatzea
3. ildoa / Etxeko laguntzaileentzako eta tutoreentzako aldez aurreko prestakuntza
4. ildoa / Esku hartzearen, talde pilotuaren eta kontrol taldearen hasiera eta garapena, talde bakoitza 20 laguntzailek osatzen dute
5. ildoa / Proiektu osoan zehar: bibliografia berrikustea, programen eraginkortasuna berrikustea, ILZ taldearen jarraipen saioak, zerbitzuetako tutoreen etengabeko prestakuntza
6. ildoa / Proiektu pilotuaren ebaluazioa eta amaiera
7. ildoa / Emaitzen aurkezpena
Parte hartzaileak
Talde eragilea
Talde soziosanitarioa
Gizarte taldea
Parte hartzaileak
Talde eragilea
Parte hartzaileak
Talde soziosanitarioa
Talde horren helburua da koordinazio instituzionala eta adinekoen etxeko laguntza zerbitzua hobetzea. Hauek osatzen dute:
Parte hartzaileak
Gizarte taldea
Talde hau gizarte gobernantzara zuzenduta dago, eta gizarte eragileen inplikazioa bilatzen du. Hauek osatzen dute:
Donostiako Udaleko Gizarte Zerbitzuak
Udalerriko beste eragile batzuk (senideak, boluntarioak, etab.)